เยาวชนต้นแบบ คำๆ นี้อาจฟังดูธรรมดาๆ แต่ฉาบเคลือบไว้ด้วยความหมายที่ยิ่งใหญ่ เนื่องด้วยความเป็น “ต้นแบบ” ที่ไม่ได้เกิดขึ้นมาง่ายๆ หากแต่มาจากการหลอมรวมกันของหลายสิ่งหลายอย่างที่พวกเขาได้เคยทำ และได้เป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงชุมชน สังคมที่พวกเขาเกิดและเติบโตขึ้นมา มันช่างมีค่ามากมายยิ่งนัก
ด้วยเหตุนี้ SDN หรือเครือข่ายองค์กรงดเหล้า จึงได้จัดให้มีการมอบรางวัล SDN Youth Awards ขึ้นเป็นครั้งแรก ในปี 2020 นี้ เมื่อวันเสาร์ที่ 24 ตุลาคม พ.ศ.2563 ณ สถาบันวิชาการทีโอที จังหวัดนนทบุรี โดยได้มอบให้กับกลุ่มเยาวชนต้นแบบที่ได้ทำสิ่งดีงามให้กับทั้งตนเอง ครอบครัว และชุมชนที่ตนอยู่อาศัย ในด้านต่างๆ เพื่อป่าวประกาศให้สังคมได้รับรู้ถึงความดีที่พวกเขาได้สรรค์สร้างให้กับสังคมไทย
เจริญพร ไทยเจริญ หรือเอกัส หนุ่มหน้ามนคนหน้าหวานจากจังหวัดสตูล ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับรางวัล SDN Youth Awards สาขาเฝ้าระวังธุรกิจแอลกอฮอล์ กล่าวว่าตนรู้สึกภาคภูมิใจกับรางวัลที่ได้รับเป็นอย่างมาก เพราะนอกจากจะเป็นการส่งเสริมบทบาทของ SDN ให้เป็นที่รู้จักในชุมชน และจังหวัดที่ตนอยู่แล้ว ยังช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนขึ้นในพื้นที่อีกด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่กลุ่มเยาวชนในพื้นที่ต่างต้องการเข้ามามีบทบาทร่วมรณรงค์กับเครือข่ายงดเหล้ามากขึ้น
เช่นกันกับธิติชัย ดุ้งกลาง ลูกหลานย่าโม จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งได้รับรางวัลในสาขาเดียวกัน ได้บอกกับเราว่าปัจจุบันนี้บรรดาร้านค้าในพื้นที่ต่างทำตามกฎหมาย พ.ร.บ.ควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากขึ้น ซึ่งมีส่วนช่วยให้ลดโอกาสการเกิดนักดื่มหน้าใหม่ลงได้มาก โดยนอกเหนือจากการเฝ้าระวังแล้ว เยาวชน SDN ยังต้องช่วยรณรงค์ให้ความรู้ด้วยกิจกรรมสนุกๆ ควบคู่กันไปด้วย
ขณะที่พงษ์สิทธิ์ ทองแก้ว เยาวชนหนุ่มแน่นแห่งเมืองธรรมะเกษตร จังหวัดอำนาจเจริญ ที่ได้รับรางวัลในสาขาสื่อสร้างสรรค์ได้ให้ข้อมูลว่า การรณรงค์ที่ดีจะต้องพยายามสอดแทรกเรื่องราวของโทษภัยการดื่มเข้าไป โดยไม่มองว่าคนดื่มเป็นคนที่ไม่ดี แต่ให้มองว่าเขาเป็นมิตรที่เราอยากจะช่วยเหลือเขา ซึ่งการใช้สื่อในการรณรงค์นั้นถือเป็นอีกหนึ่งชองทางที่ได้ผลอย่างมากในปัจจุบัน เพราะเข้าถึงกลุ่มเยาวชนคนรุ่นใหม่ได้ง่าย และการที่เยาวชนสื่อสารกันเองนั้นย่อมมีพลังเพิ่มขึ้น
นอกเหนือจากรางวัลระดับบุคคลแล้ว ในงานนี้ยังมีการมอบรางวัลระดับกลุ่มอีกด้วย ซึ่งหนึ่งในกลุ่มเยาวชนที่มีความโดดเด่นเป็นสง่าใน SDN มาตลอดก็คือ “กลุ่มรักษ์บางบาล” แห่งจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ที่มีความเด่นชัดในเรื่องการนำ “กีฬา” มาเป็นส่วนสำคัญในการรณรงค์ขับเคลื่อนในพื้นที่ โดยพลอยไพลิน อินชะนะ หรือพลอย สาวมั่นตัวแทนของกลุ่มกล่าวว่ากีฬาถือเป็นยาวิเศษที่ช่วยให้เยาวชนในพื้นที่ได้หลุดพ้นจากสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลาย และยังช่วยยกระดับพื้นที่บางบาลให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น โดยกิจกรรมที่โดดเด่นก็คืองานวิ่ง ที่ได้มีการจัดมาอย่างต่อเนื่องทุกปี
ที่สำคัญคือ ทางกลุ่มยังได้ส่งออกนักวิ่งเยาวชนจากชุมชนบางบาลให้ดังกระฉ่อนในระดับประเทศได้อีกด้วย นั่นก็คือน้องบุ๊ค หรือ ด.ญ.พุทธชาด สุขกลิ่น ที่ได้รับรางวัลเยาวชนต้นแบบสาขากีฬาในครั้งนี้ด้วย น้องบุ๊คมีจุดเริ่มต้นมาจากการพยายามหาวิธีต่อสู้กับโรคภูมิแพ้ หายใจลำบาก ที่น้องบุ๊คได้เผชิญมาแต่เด็ก กระทั่งได้มาพบกับหมอสันติ โฉมยงค์ ผู้ใหญ่ใจดีแกนนำกลุ่มที่ได้ชักนำน้องบุ๊คให้เริ่มต้นออกกำลังด้วยการวิ่ง เพื่อลดผลกระทบของโรค กระทั่งสามารถเอาชนะโรคได้ชนิดหายเป็นปลิดทิ้งในที่สุด แต่ผลพวงสำคัญคือ นอกเหนือจากการมีชัยเหนือโรคได้แล้ว ยังทำให้น้องบุ๊ควิ่งเก่ง เรียกได้ว่าวิ่งสนามไหน ก็ได้แชมป์สนามนั้น กระทั่งก้าวขึ้นไปติดทีมชาติเยาวชนอีกด้วย
อีกหนึ่งกลุ่มที่มีความโดดเด่นไม่แพ้กันก็คือ “กลุ่มเมล็ดพันธุ์บันเทิง” แห่งเมืองร้อยเกาะ จังหวัดสุราษฏร์ธานี ที่ใช้สื่อศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ในการรณรงค์ เช่น หนังตะลุง มโนราห์ ซึ่งพงศ์ศักดิ์ รักแก้ว ตัวแทนกลุ่มได้ให้ข้อมูลว่าเยาวชนในพื้นที่ล้วนมีความรักและหวงแหนในศิลปะพื้นถิ่น และได้สอดแทรกการรณรงค์เข้าไว้ในการแสดงหนังตะลุงและมโนราห์อย่างกลมกลืน โดยที่คนดูทั้งสนุกและได้สาระความรู้ในเวลาเดียวกัน และการรณรงค์ของกลุ่มยังส่งให้เกิดแรงกระเพื่อมในชุมชนด้วย โดยเฉพาะการจัดงานบวชปลอดเหล้าในพื้นที่ได้เป็นครั้งแรก หลังจากที่ไม่เคยจัดได้มาก่อนเลย ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญมาก สร้างความภาคภูมิใจให้กับกลุ่มเยาวชนอย่างยิ่ง
ถึงแม้ว่าการรับรางวัลในครั้งนี้ อาจไม่ได้เป็นตัวการันตีความสำเร็จทุกอย่าง แต่การได้รับรางวัล ก็เปรียบเสมือนการส่งเสริมเติมแต่งขวัญกำลังใจลงไปให้กับคนช่างฝัน ให้มีเรี่ยวแรงเดินหน้าทำเพื่อคนรอบข้าง เพื่อชุมชน เพื่อสังคม และเพื่อประเทศชาติอันเป็นที่รักยิ่งของพวกเราทุกคนต่อไป
