เพราะอยากเห็นชุมชนมีความสุข จากคนเข้าร่วมงดเหล้า จนกลายเป็นคนสำคัญที่ชวนคนอื่นลดละเลิก
– อภิชุม สีกุหลาบ –
เรื่องราวแรงบันดาลใจของอภิชุม ศรีกุหลาบ หรือพี่ยักษ์ จากคนเข้าร่วมงดเหล้า จนกลายเป็นคนสำคัญที่ชวนคนอื่นลดละเลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปัจจุบัน และเป็นหนึ่งในทีมงานกระบวนของบ้านสหกรณ์ ตำบลโคกขาม จังหวัดสมุทรสาคร
พี่ยักษ์เล่าเรื่องราวเมื่อ อายุประมาณ 18-19 ปี ช่วงนั้นยังเรียนอยู่ อาศัยอยู่ตามเพื่อน เพื่อนไปไหนก็จะไปกับเพื่อน ไปด้วยกันเป็นปีๆ แต่พี่ยักษ์ไม่ดื่มแอลกอฮอล์อยู่คนเดียว เพื่อนๆ คนอื่นดื่มกันหมด ค่อนข้างที่จะใช้ระยะเวลานานพอสมควรกว่าพี่ยักษ์จะเริ่มดื่ม เพราะดื่มตามเพื่อน “ตอนแรกๆก็เริ่มลองเบียร์ขวดนึง น้ำอัดลมขวดนึง ดื่มแล้วขม ๆ ขมคอ เลยเอาน้ำอัดลมผสมด้วยด้วย จะได้มีรสหวานๆ หลังจากนั้นดื่มมาเรื่อยๆ ดื่มไม่มาก นานๆทีก็จะดื่มสักขวด” เคยดื่มจนเริ่มรู้สึกของอาการเมา ช่วงที่ดื่มจะมีอาการมึนหัว อาเจียน ถ้าดื่มมากๆ บ้านหมุน เดินไม่ไหว เรียกว่า แทบเดินสี่เท้าเลยน่ะ
พี่ยักษ์เลิกดื่มเพราะแฟนชวนเลิก เลิกมาได้แล้วประมาณ 7-8 ปี
“ผมมาเจอกับแฟน คือบ้านอยู่ใกล้กัน ตอนนั้นเขารู้ว่าเราดื่ม ตอนคบกันผมก็ดื่มให้เขาเห็น สภาพแบบนี้ เราทำตัวปกติให้เขาเห็น แต่แฟนไม่ได้ดื่ม เขาเข้ามาทำโครงการกับเครือข่ายองค์กรงดเหล้าก่อนหน้านี้ อยู่มาก่อนผมนานหลายปี โดยปีนั้นทำโครงการที่บ้านบ่อ แฟนก็จะชวนไป ซึ่งผมไม่รู้เรื่องหรอก เขาชวนไปที่บ้านบ่อบอกว่าจะมีบวชใจงดเหล้าเข้าพรรษา ที่วัดบ้านบ่อ เราไปร่วมกิจกรรมกับเขา แฟนไปไหนผมเหมือนเงาติดตามตัว เพราะเขาขับรถไม่เป็น เขาไปไหนผมต้องขับรถให้ ไปแล้วก็ช่วยทำงาน อาศัยอะไรพอช่วยได้ก็ช่วยกัน เขาพาเราไปปฏิญาณตนงดเหล้าเข้าพรรษา ตอนนั้นมาทำกิจกรรมตามแฟน ปฏิญาณก็ปฏิญาณ มาถึงที่นั่นแล้ว เป็นปณิธานหมู่น่ะ เลิกได้ไม่ได้ก็ปฏิญาณ ร่วมงานก็ร่วมด้วย ตั้งแต่นั้นมาก็เลิกเลย หักดิบเลย ช่วงอดรู้สึกว่า เอาเรื่องเหมือนกัน ร่างกายไม่เป็นไรแต่ความรู้สึกผะอืดผะอมเหมือนกัน ต้องหักห้ามเอาชนะใจตัวเองให้ได้ ถ้าเราเอาชนะใจตัวเองไม่ได้ ไม่มีทางที่เราจะเอาชนะอย่างอื่นได้ ถ้าเราไม่จริงจัง ไม่ตั้งจิตใจให้แน่วแน่ก็ไม่สำเร็จ อยู่ที่ตัวเรา”
“ความมั่นคงของชีวิตในอนาคต” คือแรงบันดาลใจสู่การเลิกเหล้า
พี่ยักษ์เล่าถึง แรงบันดาลใจในการเลิกเหล้า คือ ความมั่นคงของชีวิตในอนาคต พี่ยักษ์ต้องการสร้างครอบครัวที่ทุกคนใช้ชีวิตร่วมกันอย่างเป็นสุข รวมถึงเรื่องฐานะความเป็นอยู่ อาชีพการงานยังไม่มั่นคง ยังต้องมองถึงฐานะความเป็นอยู่ของครอบครัว อีกทั้งลูกยังเล็ก ต้องสร้างความมั่นคงให้ชีวิต อีกทั้งยังเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการทำงาน โดยค่าใช้จ่ายที่มีอยู่นั้น พี่ยักษ์จะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายของครอบครัว พี่ยักษ์นึกถึงในอนาคต หากยังเป็นแบบนี้อยู่ สุขภาพของเราและอนาคตของลูกจะเป็นอย่างไร จึงคิดว่าจะต้องเลิกเหล้า ถ้าไม่เลิกวันนั้นอาจไม่มีถึงวันนี้ก็ได้ พี่ยักษ์จึงเลิกเหล้าตั้งแต่วันที่ไปปฏิญาณตนที่วัดบ้านบ่อ
ชีวิตหลังจากเลิกเหล้า
การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชีวิตเมื่อเปรียบเทียบช่วงที่ยังดื่มอยู่กับช่วงที่เลิกดื่มได้แล้ว เห็นได้ชัดเจนว่า หลังจากเลิกดื่มแล้ว พี่ยักษ์มีชีวิตที่ดีขึ้น ด้านรายได้นำเงินที่สะสมจากการดื่มเหล้ามาใช้จ่ายในครอบครัว มีครอบครัวที่เป็นสุขตามเจตนารมณ์ที่วางเป้าหมายไว้ เมื่อเห็นคนอื่นที่ยังดื่มอยู่ยิ่งสะท้อนถึงตัวเองว่า
“ถ้าเราดื่มสภาพเรามันเป็นอย่างนั้น เหมือนคนอื่นน่ะ ชีวิตเราก็คงไม่แตกต่างจากเขา ถึงเราจะมีอาชีพ การทำงานที่ดีกว่าเขา แต่ถ้าเราไม่รู้จักเก็บ ไม่รู้จักคิด ก็ไม่มีเหลือ ตอนนี้เลิกดื่มครอบครัวมีความสุขขึ้น สุขภาพแข็งแรงขึ้น ดีขึ้น ฐานะความเป็นอยู่มั่นคงขึ้น เอาค่าเหล้ามาเป็นค่าใช้จ่ายในครอบครัว ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าที่พัก สมัยก่อนผมยังต้องเช่าบ้านอยู่ ตอนนี้มีบ้านเองแล้ว ถ้าเราไม่เลิกเหล้าตั้งแต่วันนั้นอาจไม่มีวันนี้ก็ได้”
สิ่งที่ได้รับจากการร่วมโครงการ คือ ความภาคภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยเหลือครอบครัวที่เป็นทุกข์เพราะเหล้า และดีใจมากถ้าครอบครัวไหนลดละเลิกได้
เลิกเหล้า สู่ คณะทำงานคนหัวใจเพชร
เรื่องคนหัวใจเพชรของพี่ยักษ์นั้น พี่ปฏิวัติ อุ่นเมืองอินทร์ ผู้ประสานงานประชาคมงดเหล้าจังหวัดสมุทรสาคร กล่าวถึงคนหัวใจเพชรและชมรมคนหัวใจเพชร เป็นโครงการที่เกิดขึ้นไม่นาน พี่ยักษ์เป็นคณะทำงานของประชาคมงดเหล้าจังหวัดสมุทรสาคร ในพื้นที่บ้านสหกรณ์มาก่อนที่จะเกิดโครงการนี้ เมื่อลงพื้นที่ทำงานก็จะนึกถึงคนในพื้นที่มากกว่าคณะทำงานด้วยกัน ทำให้ยังไม่ได้ส่งชื่อคณะทำงานหลายคนที่มีคุณสมบัติเป็นคนหัวใจเพชร ปีนี้จึงรวบรวมรายชื่อส่งไปทำให้เป็นคนหัวใจเพชรอย่างเป็นทางการ นับเป็นคนหัวใจเพชรรุ่นล่าสุด ใน พ.ศ. 2564 และนับเป็นการยกระดับคนหัวใจเพชรให้มาเป็นคณะทำงานมีส่วนในการขับเคลื่อนงานในชุมชนด้วย
เมื่อพี่ยักษ์เลิกดื่มและเป็นคนหัวใจเพชร มาประมาณ 7-8 ปี กิจกรรมที่พี่ยักษ์ร่วมทำงานให้ชุมชน ทำงานทั้งในบทบาทของการเป็นคณะทำงานและเป็นคนหัวใจเพชร คือ การร่วมประชุมวางแผนการทำงาน การแบ่งภาระงาน และลงพื้นที่เพื่อช่วยเหลือชุมชนในการรณรงค์ การป้องกัน และการเฝ้าระวัง มีการชวนช่วยเชียร์ ทำค่ายครอบครัว การทำงานเชื่อมโยงกับกลไกจังหวัดสมุทรสาคร คือ นายปฏิวัติ อุ่นเมืองอินทร์และทีมงาน และเชื่อมโยงกับ สคล.ภาคตะวันตก คือ นางสาวอุบลวรรณ คงสว่าง และทีมงาน โดยประสานความร่วมมือกับแกนนำของชุมชนและหน่วยงานอื่น ๆ ที่เป็นภาคีเครือข่าย ดังตัวอย่างการชักชวนคนในชุมชนให้ลด ละ เลิก การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยการเก็บข้อมูลของนักดื่ม การสำรวจชุมชน เพื่อทำแผนที่เดินดิน ทีม อสม. ได้ดำเนินการแล้ว สามารถใช้ข้อมูลร่วมกันเพื่อจัดกิจกรรมต่างๆ ได้
พี่ยักษ์เล่ากระบวนการว่า การทำงานช่วงก่อนเข้าพรรษา ก็ใช้กระบวนการชักชวนคนที่ดื่มเหล้า ชักชวนคนในชุมชนบ้านสหกรณ์ บางทีก็ไปตั้งบูธที่วัด เข้าพรรษาก็จะเชิญชวนคนมาเข้าร่วม กิจกรรมคนหัวใจหิน งดเหล้า 3 เดือน มีคนร่วมพอสมควร กิจกรรมเราช่วงสั้น พอเปิดบูธก็จะมีกิจกรรมคัดกรอง ตรวจความดัน เบาหวานด้วย มีเจ้าหน้าที่อนามัยมาร่วมด้วย เราเป็น อสม.ด้วย อนามัยก็อยากจะมาร่วมกับเรา ทุกปีต้องออกไปชวน แต่ปีนี้มีโควิด ผมก็เป็นโควิด ไม่ได้ออกไปชวน ตอนนี้หายแล้ว พอหลังจากนั้น 3 เดือน ชวนอยู่ต่อ บางคนก็ดื่มต่อ บางคนก็หยุดได้สักระยะแล้วดื่มต่อ บางคนลดปริมาณการดื่มลง ไม่ได้กลับไปดื่มแบบเดิม
ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 พี่ยักษ์ทำงานร่วมกับคณะทำงาน แต่เดิมนั้นจะทำกันเป็นทีม เนื่องจากการทำงานเป็นทีมนั้นจะดูมีพลังที่มากกว่า พอสถานการณ์ช่วงโควิด จะมีการปรับจากการที่เคยประชุมกัน มาใช้งบที่จัดประชุมแปลงเป็นถุงยังชีพ แจกคณะกรรมการทำงาน คนที่เข้าร่วมโครงการ คนพิการ ผู้ป่วยติดเตียง ผู้ด้อยโอกาสที่มีฐานะยากจน โดยกิจกรรมหลักๆ ในช่วงโควิด คือ การลงพื้นที่ติดตาม เยี่ยมให้กำลังใจ และมอบสิ่งของต่างๆ เช่น สติ๊กเกอร์งดเหล้า หน้ากากอนามัย ถุงยังชีพ ฯลฯ โดยจะดำเนินการเมื่อสถานการณ์โควิด-19 ในพื้นที่คลี่คลายลง สามารถเข้าพื้นที่ได้โดยไม่เป็นอันตราย และมีการป้องกันตนเองตามมาตรการของรัฐอย่างเคร่งครัด
“อยากเห็นชุมชนมีความสุข ทุกคนมีฐานะที่ดีขึ้น มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น สุขภาพร่างกายดีขึ้น”
“ทุกวันนี้ต้องออกมาทำงาน ไม่ได้ออกจากบ้านรู้สึกยังไงไม่รู้ จะทำงานอะไรก็แล้วแต่ ขอให้ออกจากบ้านเถอะ ไปช่วยเหลือเขา ช่วยเหลือคน จริง ๆ นะ ถ้าวันไหนไม่ได้ออกมาทำงาน รู้สึกเศร้า ๆ อยากไปช่วย แต่ไม่ใช่จะทำได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ อย่างคนที่ได้หัวใจเหล็ก หัวใจเพชร ติดตามดูต่อเนื่อง แต่เราจะไปยุ่งมากไม่ได้เพราะชีวิตของเขา คนที่กลับไปดื่มอีกก็มีนะ คนที่เราไปชวนเขามาร่วมโครงการปริมาณการดื่มจะลดลง ถ้าเขาจะดื่ม เราก็ห่วง เราจะไปพูดคุยกับเขา ให้กำลังใจกัน ปัญหาของเขาผมแนะได้แต่ผมจะมาช่วยแก้ไขปัญหาของครอบครัวบางอย่างมันยาก อยู่ที่ตัวเองด้วย อยู่ที่ใจ”
ปัจจุบันพี่ยักษ์สร้างแรงจูงใจให้กลุ่มเป้าหมายที่จะไปชวนให้นึกถึงครอบครัวเป็นหลัก โดยเฉพาะให้นึกถึงลูก โดยเริ่มจากการเปิดใจ คุยเรื่องรอบๆ ตัว เพื่อเชื่อมโยงไปสู่การบอกเล่าผลดีผลเสีย โทษภัยของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และใช้ประสบการณ์ของตนเองเป็นตัวอย่างในการลด ละ เลิก การดื่ม เทคนิคที่ใช้ในการชักชวนคือ การชวนคนที่ไม่รู้จัก คนต่างถิ่น เข้าไปชวนคุย โดยเอาประสบการณ์จากตัวเองไปเล่าให้ฟัง ถือเป็นอีกคนที่สำคัญของบ้านสหกรณ์ ที่ร่วมกระบวนการสร้างการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้คนชุมชนมีสุขภาพที่ดีขึ้น
