“ต้นแบบที่ดี มีค่ามากกว่าคำสอน“
– หมอปรีชา ยะถา –
เรื่องราวแรงบันดาลใจของคนหัวใจเพชร ที่มีลูกเป็นแรงบันดาลใจในการเลิกเหล้า จนเป็นต้นแบบคนหัวใจเพชร ที่ขับเคลื่อนงานงดเหล้าเข้าพรรษาและงานบุญประเพณีปลอดเหล้าในพื้นที่ตำบลดงบัง และเสริมพลังเป็นชุมชนสู้เหล้าต้นแบบ กว่าจะผ่านช่วงวัยรุ่นก็ไม่ง่ายนัก ที่จะผ่านช่วงเวลาที่ต้องพบเจอเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
ปรีชา ยะถา หรือชาวบ้านจะเรียกว่า หมอปรีชา ปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดงบัง อ.นาดูน จ.มหาสารคาม เล่าอดีตย้อนไปสมัยเป็นวัยรุ่น สมัยอายุ 18 ปี (พ.ศ.2534) ซึ่งเป็นช่วงที่เริ่มดื่มครั้งแรกในวันฉลองจบ ม.6 โดยเพื่อนๆชวนดื่ม ซึ่งเป็นเหล้าขาว หรือภาษาวงเหล้า เรียกว่า “เหล้าขาวน้อยทิง” หลังจากนั้นก็มาเรียนต่อที่วิทยาลัยสาธารณสุข มีการเช่าบ้านกับเพื่อนที่เรียนด้วยกัน มีการดื่มอาทิตย์ละประมาณ 2-3 ครั้ง โดยหารค่าใช้จ่ายในการดื่มแต่ละครั้ง ซึ่งตอนเรียนนั้น ได้ทั้งดื่มเหล้าและสูบบุหรี่ จนกระทั่งครั้งหนึ่งที่ยกแก้วดื่ม 1 แก้วเต็มๆ โดยยกครั้งเดียวหมดแก้ว หมดสติเพื่อนเอามาส่งที่หอพักแบบไม่รู้สึกตัว เพื่อนก็มาวัดชีพจร วัดความดัน ฟังหัวใจ ด้วยความที่เรียนสายนี้ด้วย เวลาเมาก็ดูแลกันไปสลับกัน
ช่วงที่ดื่มหนักๆ จะเป็นช่วงที่เรียนปี 2 ไปฝึกงานที่อุบลราชาธานี ดื่มหนักจนถึงใกล้รุ่งก็มี ดื่มหนักจนร่างกายตัวบวม ผลกระทบด้านการเรียน ทำให้ตอนจบปี 2 เกรดเฉลี่ยลดลงจากเทอมแรกที่เกรดเฉลี่ยสูง ที่แต่ก็ต้องเรียนให้จบ
“ลูก” เป็นแรงบันดาลใจในการเลิกเหล้า
ปรีชา เล่าต่อถึงการเลิกเหล้า ว่า เลิกเหล้าเมื่อปี พ.ศ.2550 แรงบันดาลใจในการเลิกเหล้า คือ “ลูก” เพราะมีลูก ตัวเราเองนั้นจะบอกลูกสอนลูกไม่ได้ ถ้ายังดื่มอยู่ จึงตัดสินใจเลิกและมีการถวายสัตย์งดเหล้าที่บ้านหนองปลิง ช่วงที่ตัดสินใจเลิกเหล้าระยะแรกๆ ก็มีภรรยาให้กำลังใจ ในช่วงที่ตัดสินใจเลิกก็จะมีเพื่อนมาหาที่บ้านชวนดื่ม ตอนนั้นเราก็นั่งด้วย ก็คิดเหมือนกันถ้าเราไม่ดื่มจะดีไหม เพื่อนจะมองเรายังไง แต่เราก็ตัดสินใจเราให้คำสัตย์กับตนเองแล้วจึงไม่ดื่ม เราก็นั่งคุยเป็นเพื่อนเขา ก็ใช้เวลาในการปรับตัวระยะหนึ่ง เพื่อนก็รู้ว่าเราไม่ดื่มแล้วจริงๆ โดยในระยะหลัง เพื่อนก็ไม่ได้มาชวนเราดื่มอีก
สิ่งที่เกิดการเปลี่ยนแปลงหลังเลิกดื่ม ที่ชัดเจนเลย อย่างน้อยศีล 5 ข้อ ในข้อ 1 ผมทำได้ 100% และหลังจากที่ผมเลิกดื่มแล้วภรรยาที่เคยดื่มบ้างเป็นบางครั้ง เห็นสิ่งที่เราทำและตั้งใจ ก็ตัดสินใจเลิกดื่มตลอดชีวิตตามด้วย และแม่บ้านผมก็ไปชวนครูหมวดภาษาอังกฤษด้วยกัน ชวนกันงดเหล้า โดยน้องๆหลายคน ก็เข้าร่วมปรารณาตนงดเหล้า
สำหรับแนวทางของหมอปรีชา ยะถา มีแนวทางที่จะชวนคน ลดละเลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คือ การที่มีตนเองเป็นแบบอย่างให้คนอื่นเห็นผลของการเลิกเหล้าเป็นตัวอย่างก่อน จากนั้นก็ทำการพูดคุยโดยหากไม่ดื่มจะทำอะไรทดแทนได้บ้าง “คนในชุมชนบอกผมรวยมาก ถ้ามีหมอปรีชาหมดทั้งตำบลดงบังก็ไม่มีใครรวยแล้ว ผมมีความสุขมาก มีครอบครัวที่ดี มีที่อยู่อาศัยดีมาก บ้านผมมีนาปลูกข้าว มีสวน เลี้ยงวัว สระน้ำ ผมไม่มีค่อยความทุกข์ อาจจะมีความเครียดบ้าง แต่ก็ไม่ถึงกับเป็นความทุกข์ และผมเป็นคนที่ชอบการให้ มีอะไรที่ผมให้ได้ผมผมก็ให้ อะไรที่พอจะช่วยผมก็ช่วย ชาวบ้านเลยมองว่าผมรวย รวยความสุข” แม่ยายผมเป็นโรคเบาหวาน ความดัน ตอนนี้เลยรับท่านมาอยู่ด้วยกัน ปรับวิถีใหม่ ข้าวปลูกข้าวกินเอง เก็บผักหลังบ้านทำอาหารเอง ทำให้น้ำตาลลดลง ความดันไม่เคยขึ้นเลย ผมเลยมีความสุขตามอรรถภาพ และตอนนี้ทางชุมชนเรากำลังทำต้นแบบครอบครัวปลอดเหล้า ปีแรกได้ 100 หลังคา ปีที่2 เพิ่มขึ้น 50 หลัง” หมอปรีชากล่าว
ปัจจุบันปรีชา ยะถา หรือชาวบ้านเรียก หมอปรีชา ตำแหน่ง ผอ.โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านดงบัง ยังขับเคลื่อนงานการปัญหาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในพื้นที่ตำบลดงบัง และประสานงานกับภาคีหน่วยงานในพื้นที่เพื่อสร้าง ชุมชนสู้เหล้าต้นแบบ สู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน
“ต้นแบบที่ดีมีค่ากว่าคำสอน”
ปรีชา ยะถา
