“เลิกเหล้าเพื่อลูก”
นายสุพจน์ อัสโม
เรื่องราวแรงบันดาลใจของคนเลิกเหล้า ที่ได้รับรางวัลคนหัวใจเพชร ที่เลิกเหล้าเพื่อลูก คือ “สุพจน์ อัสโม” หรือเรียกกันว่า “พี่ตู่” ปัจจุบัน (พ.ศ.2565) อายุ 44 ปี ต้องบอกก่อนเลยว่าแรกเริ่มพี่ตู่ทำอาชีพช่างซ่อมจักรยานยนต์ อยู่ที่ ตำบลบางพลี อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งปัจจุบันย้ายมาอยู่ที่บ้านคลองโพงพาง ตำบลบางนางลี่ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เล่าชีวิตตัวเองในฐานะผู้เป็นพ่อที่ดื่มหนักมาตั้งแต่ช่วงวัยรุ่น เริ่มแรกของการดื่มครั้งแรกเมื่ออายุประมาณ 17-18 ปี สาเหตุที่ดื่มเพราะอยากลอง ช่วงนั้นทำงานเป็นลูกน้องซ่อมรถจักรยานยนต์อยู่กับเถ้าแก่ ตกเย็นเถ้าแก่ดื่มอยู่ เถ้าแก่เรียกให้ลองดู ก็เลยลองดื่ม อยากลองดู ว่าเป็นอย่างไร ช่วงแรกก็ให้ดื่มฟรี ไม่ได้เสียเงินไปซื้อ จากนั้นก็ติด ดื่มมาเรื่อยๆ ตอนนั้นดื่มแล้วรู้สึกชุ่มคอ สบายใจ เหมือนได้คลายเครียด
พี่ตู่ เล่าต่อช่วงที่เริ่มดื่มหนัก ส่วนใหญ่เป็นการดื่มเบียร์ แล้วก็มีเหล้าบ้าง ตอนนั้นเปิดอู่ซ่อมมอเตอร์ไซค์ เป็นเจ้าของกิจการร้านซ่อมรถอยู่ที่บ้าน ที่ตำบลบางนางลี่ เป็นเถ้าแก่มีกิจการของตัวเองแล้ว เมื่อเลิกงานจะดื่มทุกเย็น ขั้นต่ำประมาณ 2 ขวด แล้วเพิ่มจำนวนปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ จนขยับเป็น 3 ขวด รวมถึงบางครั้งที่เพื่อนๆ มาแวะเวียนเที่ยวหาก็เพิ่มขึ้นเป็นลัง ในช่วงที่ดื่มมาก จะดื่มทุกวันจริงๆ ค่าใช้จ่ายในการดื่มน่าจะไม่ต่ำกว่านแสนบาท เพราะใช้เวลาดื่มมานานมาก ถ้าคิดต่อวันน่าจะประมาณวันละ 200-300 บาท ตอนนั้นก็ยังเปิดร้านทำงานอยู่คนเดียว ไม่มีลูกน้อง ส่วนใหญ่ก็ดื่มคนเดียวไม่ได้ชวนใคร
ด้านผลกระทบที่เกิดจากการดื่ม
ตอนที่ดื่มหนักส่วนใหญ่ยังทำงานไหว การดื่มยังไม่ค่อยมีผลต่อร่างกายและการทำงาน เพราะรู้สึกเคยชิน ตอนนั้นมีครอบครัวแล้ว ภรรยาก็เตือนให้ดื่มน้อยๆ หน่อย หรือเลิกเลย ตัวเราเองก็ไม่ได้รู้สึกโกรธหรือหงุดหงิดอะไร แต่ก็ยังไม่ได้เลิกเหล้า มันขาดไม่ได้ ช่วงนั้นพอตกเย็น มีความรู้สึกเหมือนเปรี้ยวปากกับความเคยชินกับการดื่ม พอถึงช่วงเลิกงานของทุกวัน ก็จะเกิดความอยากแบบนี้เกิดขึ้น ส่วนใหญ่จะดื่มคนเดียว ซื้อมาดื่มที่บ้าน ดื่มแล้วก็ไม่ได้ออกไปไหน ไม่มีขึ้นเสียงดังหรือไปวุ่นวายกับใคร
ตอนอายุ 22 ปี โรคประจำตัว เริ่มส่งสัญญาณ จนพบว่าตัวเองเป็นโรคเกาต์ ไม่ทราบสาเหตุตอนเริ่มเป็นโรคนี้ว่าเกิดจากอะไร ตอนนั้นคิดว่าการดื่มอาจจะมีส่วนก็ได้ พวกของหมักดองอาจทำให้มีส่วนเป็นโรคนี้ ถ้าจะให้แน่ชัดต้องถามหมอ พอเริ่มเป็นโรคเกาต์ก็เริ่มไม่ดี สุขภาพเริ่มถอย แต่ยังไม่ได้เลิกดื่ม
จุดเปลี่ยนชีวิตที่เลิกเหล้าคือ “ลูก”
ที่มาที่ไปของการเลิกเหล้าของพี่ตู่ เล่าว่า “เริ่มมาจากโครงการ สสส. พี่แหงว (ขออนุญาตเอ่ยชื่อ) ที่ดูแลโครงการอยู่ ได้มาชวนภรรยา ลูก และตัวผม ไปเข้าร่วมกิจกรรมค่ายครอบครัวที่ อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ประมาณ พ.ศ.2557 ขณะนั้นอายุ 35 ปี ตอนที่ไปร่วมทำกิจกรรม มีกิจกรรมที่ให้ลูกล้างเท้าพ่อ นั่นแหละครับ ลูกพูดเลยขอให้พ่อเลิก ตอนนั้นน้ำตามันตกใน น้ำตาไหล ก็เลย เลิก ก็เลิกได้เลย”
ตอนที่ตัดสินใจไปร่วมกิจกรรมที่พี่แหงวชวนนั้น ตัดสินใจไปเพราะคิดว่า น่าจะไม่มีอะไรมาก ไม่ได้คิดจะไปร่วมและเลิกดื่ม คิดแค่ว่าไปเที่ยว ไปพักผ่อน พร้อมกับย้ำให้ฟังอีกว่า
“ตอนนั้นไม่ได้คิดจะเลิกนะ แต่พอเจอกิจกรรมลูกล้างเท้าให้พ่อ กิจกรรมนี้ดีมาก ก่อนหน้านี้ในค่ายก็มีกิจกรรมอื่นด้วย พอเข้าร่วมกิจกรรมมาเรื่อยๆ ก็เป็นแรงบันดาลใจ เรื่องที่คิดจะเลิกก็มาอยู่ในความคิดตลอดเวลา คิดว่าหันกลับไปไม่ได้แล้ว พอบอกจะเลิกก็ให้สัญญากับภรรยากับลูกเลย ภรรยากับลูกดีใจมาก”
พี่ตู่ เล่าต่อว่า การเลิกเหมือนหักดิบ มันอยู่ที่ใจครับของแบบนี้ ในตัวพี่ตู่เองไม่มีอาการอะไรเลยหลังจากเลิกเหล้า (ขึ้นอยู่ที่แต่ละคนด้วย) ไม่มีอาการหงุดหงิดใดๆ นานทีหลังจากที่เลิกเหล้า ผมจะแทนด้วยน้ำโซดาเปล่า บางทีก็น้ำอัดลม ส่วนเวลาที่ต้องไปซื้อของ พอเจอเพื่อนนั่งกินกันตามร้าน พอเราเจอแล้วเพื่อนชวน แต่ผมไม่เอาแล้ว
ชีวิตหลังจากเลิกเหล้ากับการเปลี่ยนแปลงในชีวิต
ช่วงที่ดื่มกับไม่ดื่ม เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชีวิตที่เห็นได้ชัดคือ จะมีเงินเหลือเก็บ เงินที่ใช้ซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นำมาใช้กับครอบครัว ซื้อขนมให้ลูก ซื้อกับข้าว ซื้อของในครอบครัว มีความสบายขึ้น ได้อยู่บ้าน ไม่ยุ่งกับใคร ครอบครัวมีความสุข ได้พูดคุยกับลูก มีหยอกล้อเล่นกัน ขำๆ เทียบกับตอนที่ดื่มแม้จะมีการพูดคุยกันเหมือนปกติทั้งพูดคุยกับลูกกับเมีย แต่พอเมาก็ไม่คุยและก็มีโมโหนิดๆ ลูกก็จะบ่น
ด้านสุขภาพตอนนี้เลิกดื่มก็ไม่กังวลแล้ว แม้จะเป็นโรคเกาต์ ไปพบแพทย์เพื่อรักษา สุขภาพก็ดีขึ้น หลังจากที่ได้รับจากการเข้าร่วมโครงการงดเหล้าและบทเรียนที่สามารถบอกต่อคนอื่นได้ คือ ได้ความภาคภูมิใจในการเลิกดื่มได้ตามที่ตั้งใจ สามารถนำประสบการณ์การดื่มและการเลิกดื่มเป็นตัวอย่างบอกเล่าให้คนอื่นเห็นสิ่งที่ดีและไม่ดีของการดื่มและการเลิกดื่ม อยากรณรงค์ให้คนที่ดื่มเหล้ามาเข้ากลุ่มงดเหล้า อยากให้เลิกเพื่อครอบครัวจะได้มีความสุข แต่ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละคนว่าจะเลือกทำอย่างไร เพราะไม่สามารถบังคับใครได้
จากพ่อที่ดื่มหนัก กลายมาเป็น คนหัวใจเพชร ขับเคลื่อนกิจกรรมในสังคม
“คนหัวใจเพชร” ได้มาจากการเลิกดื่มจนครบ 3 ปี ตั้งแต่ไปเข้ากิจกรรมกับพี่แหงว จึงได้เป็นคนหัวใจเพชร ได้รับเข็ม ได้รับประกาศ ได้เสื้อ แต่รับที่ไหน พ.ศ. อะไร กับใคร และรับพร้อมกันกี่คน ตู่จำไม่ได้เพราะนานมาก จำได้แต่ว่าเป็นคนหัวใจเพชรรุ่นแรก น่าจะประมาณ 5 ปี เคยออกรายการโทรทัศน์ที่กรุงเทพฯ ด้วย รายการนั้นก็พูดคุย ก็ถามเหมือนลักษณะนี้คือ เลิกเพราะอะไร เลิกได้อย่างไร ตู่ก็เล่าว่าเพราะลูก ลูกขอก็เลิกได้จริง ๆ
กิจกรรมที่ทำในฐานะเป็นคนหัวใจเพชร พี่ตู่ยังมีบทบาทการขับเคลื่อนสังคม โดยการช่วยทำกิจกรรมรณรงค์ให้คนงดเหล้าและอยากให้เลิกได้ในที่สุด เพื่อครอบครัวจะได้มีความสุขเหมือนตัวเอง นอกจากนี้ยังมีการไปเยี่ยมบ้าน ส่วนใหญ่จะเอาไข่ไก่ไปให้เป็นของเยี่ยมบ้าน โดยใช้ประสบการณ์ของตนเองหลังจากได้เป็นคนหัวใจเพชร แลกเปลี่ยนหรือชักจูงให้มาร่วมกิจกรรมกับคณะทำงานได้ส่วนหนึ่ง ส่วนในหน้าที่อื่นๆยังทำกิจกรรมจิตอาสา เช่น ช่วยล้างห้องน้ำ และร่วมประชุมต่าง ๆ ของชมรมคนหัวใจเพชร รวมทั้งร่วมกิจกรรมของ สสส. ตามที่คณะทำงานมาชักชวน
ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 มีผลต่อการชวนคนมาทำกิจกรรมมาก จึงแก้ปัญหาด้วยการคุยตัวต่อตัว และจะทำเมื่อมีโอกาส นอกจากนี้ ยังมีการรณรงค์ให้ปลูกพืชผักรอบบ้านไว้เป็นแหล่งอาหารแหล่งยาสมุนไพรป้องกันตัวเองเบื้องต้น
ส่งท้ายด้วยความภาคภูมิใจ
สิ่งที่ได้รับเป็นความภาคภูมิใจที่ทำให้คนหลุดพ้นจากการดื่มเหล้าดื่มเบียร์ หลายคนเห็นว่า “พี่ตู่” เป็นสัญลักษณ์การงดเหล้าของคนในชุมชน ได้รับการชื่นชม “เก่งมาก เลิกได้ แจ๋ว” พี่ตู่ยังย้ำอีกว่า จะพยายามดึงคนที่ยังเลิกไม่ได้ มาเข้าโครงการ ถ้าพบกันส่วนตัวจะค่อยๆ ดึงเข้ามาเพื่อสุขภาพของตัวเอง
